Hoewel de sterrenhemel natuurlijk altijd de moeite waard is om van te genieten, neemt de winter toch wel een bijzondere plaats in. Het is de tijd van vermaarde sterrenbeelden als de Tweelingen, de Stier, Orion, de Grote Hond en de Pleiaden (de “zeven zusters”). Dit zijn Sterrenbeelden die we makkelijk met het blote oog kunnen zien, maar waarin ook deepsky objecten te ontdekken zijn als de Krab nevel (M1) in het sterrenbeeld Stier, met als hoofdster de rode reus Aldebaran en de Orion nevel (M42).
In de aanloop naar de winter zijn ook andere nevels nog goed te zien zoals het de naaste buur van de Melkweg, het Andromedastelsel (M31).
Het voordeel van de winter is natuurlijk dat we lange avonden en nachten hebben om waar te nemen. Als het weer meezit kan het ook goed helder zijn. We kunnen dan ook proberen om de planeet Uranus eens op te zoeken. Die is met een amateur telescoop goed zichtbaar, hij staat op de “ecliptica” met de Dierenriem beelden , iets oostelijk van het sterrenbeeld Vissen. Je hebt daar wel een computer bestuurde telescoop met ‘goto’ voor nodig.
Van de overige planeten is Jupiter aan het begin van de avond nog net te zien voor die onder gaat.
Ook Venus zal de komende maanden van het toneel verdwijnen. In de zomer 2022 zal Mars weer opkomen.
Als oriëntatie op de winterhemel kun je het beste starten met de helder witte ster Capella (hoofdster van de Voerman) die aan het begin van de avond nu nog laag in het noordoosten staat. Daar onder staan de Tweelingen. Van daaruit gaat je blik naar het rechts, naar het zuiden, en kom je de Stier, Orion en de Grote Hond met de helderste ster van ons halfrond, Sirius tegen:
Met name Orion is een prachtig sterrenbeeld dat op een heldere winternacht aan de zuidelijke hemel niet te missen is. Let op de schuin omhoog lopende lijn van drie 3 sterren die de gordel van de jager Orion moeten voorstellen. De Orion nevel M42, is een gaswolk en kraamkamer van nieuwe sterren! Bekijk met een telescoop eens het kleine parallellogram midden in die gaswolk. M42 staat onder de genoemde gordel van 3 sterren op een rij en is al met het blote oog of verrekijker te zien.
Let ook op het verschil in kleur van de heldere ster Betelgeuze (geel/rood) linksboven en Rigel (blauw/wit) rechtsonder.
Deepsky objecten die in het noorden de buurt van de Grote Beer staan zoals de Draaikolknevel (M51) en het Boode stelsel (M81/M82) e.a. zijn in de winter slecht zichtbaar vanwege de lage stand van dit sterrenbeeld aan de sterrenhemel.
Als je nu nog zomerbeelden zoals de Zwaan, De Lier en Hercules wilt zien, dan lukt dat in het begin van de avond in het westen nog wel, maar wacht niet te lang meer want anders zijn ze voor een aantal maanden onzichtbaar!
