De sterrenhemel van voorjaar 2019

Het voorjaar leent zich goed om een paar mooie sterrenstelsels te gaan zien in de sterrenbeelden  Grote Beer en Maagd.

M82, Sigaarstelsel

In de Grote Beer gaat het om het M81 en M82, het zgn. Boode stelsel. Die kun je  die met niet te veel vergroting in één beeldveld  van de telescoop kunt zien. Het leuke hieraan is dat we vanaf de aarde van boven op M81 kijken, terwijl M82 juist van opzij wordt gezien. Daarom wordt M82 ook wel als de ‘sigaar’ stelsel aangeduid. Deze stelsels zijn van magnitude 7 tot 8. Omdat er weinig herkenbare sterren in de buurt staan, zijn M81/82 voor de starhopper wel wat lastig te vinden.

M51, Draaikolknevel

Wat makkelijker te vinden, maar met een geringere lichtsterkte (magnitude 8) is de Draaikolknevel M51. Die staat dichtbij het uiteinde van de steel van de Grote Beer, de heldere ster Alkaid. Dit zijn in feite 2 stelsels die a.h.w. met elkaar aan het fuseren zijn.

Makkelijker te vinden is ook het Windmolenstelsel M101 dat dan net aan de andere kant van de Grote Beer steel staat. Ook hier is de ster Alkaid het vertrekpunt voor starhoppers!

M101, Windmolenstelsel

M101, het Windmolen (Pinwheel) stelsel

Het voorjaar is ook de beste tijd  om het zgn. Virgo cluster te zien. Zoek dit het halverwege de Dierenriembeelden Maagd en Leeuw. Het is een groepje sterrenstelsels dat o.a. M86, M87, M89 en M90 omdat. Een aantal ‘pluisjes’ bij elkaar, echt mooi om te zien! Wacht op een moment dat de maan ver genoeg van Maagd af staat. Bedenk dat de maan in één maand 360 graden aan de sterrenhemel aflegt in 28 dagen, dus reken maar uit: onze maan beweegt gemiddeld met 360:28=13 graden per dag naar het oosten en doet daarbij alle Dierenriembeelden aan, waaronder dus Leeuw en Maagd waarin het zwakke Virgo cluster staat!

Van het Virgo cluster is M87 de bekendste. Dit stelsel kwam onlangs in het nieuws omdat m.b.v. 8 radiotelescopen over de hele wereld die samen één telescoop vormden het enorme zwarte gat in dit stelsel voor het eerst op beeld kon worden gezet!!

M87
Zwart gat M87

Dit voorjaar staan de planeten Jupiter en Saturnus in de nacht laag in het zuiden. Ze zijn nog tot aan de herfst te zien, maar blijven – helaas voor ons als waarnemers – laag aan de hemel staan. Venus is rond zonsopgang met veel moeite te zien omdat die ook erg laag staat. Voor Uranus en Neptunes moeten we tot het najaar wachten.

Scroll naar boven