De komende maanden maakt de lente-hemel plaats voor die van de zomer. Een toer langs enkele mooie zomer-objecten. Je hebt er lang niet altijd een telescoop voor nodig! De plaatjes van Lyra en het gebied rond Antares komen uit het gratis planetarium-programma Stellarium.
Zomer driehoek
Toonaangevend is de zomer-driehoek, gevormd door de heldere sterren Wega (hoofdster van het sterrenbeeld Lier), Deneb (hoofdster van sterrenbeeld Zwaan) en Altair (hoofdster van sterrenbeeld Arend). Ook bij een wat minder goed zicht spring de zomer-driehoek er vaak nog wel uit, dus deze is niet te missen!
De Lier (ook wel Lyra) is een compact sterrenbeeld, gevormd door een ruitvorm die dicht tegen de hoofster Wega aan ligt. Met een telescoop met een opening van 6cm of groter kun je tussen de 2 onderste sterren (Sulafat en Sheliak) de ringnevel Messier 57 vinden, een piepklein ringetje, en een overblijfsel van een ontplofte ster.
Het sterrenbeeld Zwaan (ook bekend als Cygnus) is met zijn T-vorm prachtig om te zien. Met enige fantasie zie je de wijd gespreide vleugels van de Zwaan voor je. Het sterrenbeeld Adelaar (Aquila) is minder opvallend in onze wat lichtere Nederlandse hemels, maar onder donkere vakantiehemel is het een goed zichtbaar sterrenbeeld.
Bolhoop M13 in Hercules
In het sterrenbeeld Hercules is in de zomer de mooiste bolhoop van het noordelijk halfrond te vinden. Start bij de Grote Beer (Ursa Major). In het verlengde van de ‘steel’ staat de heldere ster Arcturus. Oostelijk van deze heldere goud-gele ster ligt het ‘boogje’ van de Noorderkroon (Corona Borealis). Nog meer oostelijk ligt Hercules. Van dit sterrenbeeld gaan we naar het ‘parallellogram’ waarin de Hercules bolhoop Messier 13 op ca. 1/3 van de ‘rechter’ zijde van het parallellogram ligt. Dit is een verzameling van ~100.000 sterren welke op een heldere avond al met een 10×50 verrekijker waarneembaar is! Het is een belevenis om M13 is te zien in een grotere telescoop van 8 of 10 inch (20 of 25 cm diameter).
Wat u deze zomer echt niet mag missen is het prachtige sterrenbeeld Schorpioen (Scorpius), met als helderste ster Antares. Dit sterrenbeeld licht strak tegen het centrum van ons Melkwegstelsel aan.
Helaas staat dit sterrenbeeld op onze breedte laag aan de hemel, maar is met een beetje geluk toch wel zichtbaar met vrij zicht tot aan de horizon. En, hoe verder je in de zomer naar het Zuiden trekt hoe meer er van dit sterrenbeeld te zien zal zijn.
Planeten en maan
Tijdens de zomer zijn de planeten Jupiter en Saturnus al vanaf 23.00 uur zichtbaar in het zuiden, maar staan met maar 15 graden elevatie erg laag aan de hemel. Die kun je dus het beste gaan zien op een plek met vrij zicht tot op de horizon en op hun hoogste punt. Wanneer dat is kan bijvoorbeeld in Stellarium opgezocht worden. Dat geldt ook voor Venus: die staat in de zomer dicht bij de zon. In juli kort na zonsondergang net nog zichtbaar, daarna voorlopig niet meer om vervolgens later in het jaar als ‘ochtendster’ te verschijnen.
