Met de seizoenen verandert ook de sterrenhemel. Wie nog een tijdje wil genieten van de zomer-topics als de Hercules-bolhoop M13, de halternevel M27 (tussen Zwaan en Dolfijn) en de ringnevel M57 in De Lier (waarvan Wega de hoofdster is) moet in het westen zijn en na zonsondergang niet te lang meer wachten, want deze beelden gaan steeds eerder onder, om eind november geheel te verdwijnen.
Omgekeerd kunnen we ’s nachts om bijv. 4 uur ook al de winterbeelden als Orion, Tweelingen en Stier zien. Geniet als voorproefje dus vast van de bekende Orion nevel (M45), een kraamkamer voor nieuwe sterren. “Voor elck wat wils” dus. Het wordt steeds eerder donker, dus we kunnen steeds langer sterrenkijken!
De herfst is eigenlijk vooral het jaargetijde om sterrenbeelden als Andromeda en Perseus goed te zien omdat ze op een behoorlijke hoogte boven de horizon staan en niet gehinderd worden door lichtvervuiling e.d. ’s Avonds zijn beide sterrenbeelden in het oost noordoosten te vinden.
Bekijk eens (met weinig vergroting) het prachtige Dubbel Cluster in Perseus, een grote dubbele sterrenhoop die al met de verrekijker goed te zien is. Daarnaast natuurlijk het bekende Andromeda stelsel (M31), vergelijkbaar met eigen ons Melkwegstelsel en onze naaste buur in de zgn. Lokale Groep van nabijgelegen sterrenstelsels. Met een magnitude van ca. 3,5 is M31 al te zien met een verrekijker en ook in de zoeker van de telescoop, het geen het vinden van dit stelsel d.m.v. ‘starhopping’ wel vereenvoudigt. In de naaste omgeving vinden we ook M110 en M32, die met magnituden van ca. 8 met een beetje geluk ook zichtbaar zijn in een amateurtelescoop.
De herfst is ook het goede jaargetijde voor de bolvormige sterrenhoop M15, die ligt tussen kleine ruitje Dolfijn en het grote vierkant van Pegasus.
De komende periode zijn er weer diverse pl
aneten te zien. Jupiter is al een tijdje achter de horizon verdwenen en we moeten helaas ook afscheid nemen van Saturnus, die eerst na zonsondergang in het zuid zuidwesten nog net te zien is. Mars blijft wel de hele herfst zichtbaar op een hoogte van ca. 15 graden (in het zuiden rond 21 uur).
Het goede nieuws is dat tegen de winter Mars wat hoger aan de hemel komt te staan (in het zuidwesten) en dat de stofstorm nu voorbij is. Hoewel de afstand sinds de oppositie weer toeneemt, blijft het een uitdaging met een amateurtelescoop contouren (‘continenten’) op Mars te zien! Start met een vergroting van bijv. 50x en voer die dan verder op.
Uranus en Neptunes zijn in de avond in het oosten/ zuidoosten op een prettige hoogte (45 graden) zichtbaar. Van deze twee biedt Uranus in het Dierenriembeeld Ram met magnitude 5,6 de meeste kans om als een blauw-groen bolletje in een telescoop te zien.
Verdere informatie over zichtbaarheid van planeten is te vinden op: http://hemel.waarnemen.com/
Voor wie moeite heeft deze objecten aan de hemel te vinden: de sterrenwacht geeft dit najaar weer een waarneemcursus “De hemel van..” en wel op 21 en 28 november a.s., gevolgd door een waarneemavond. Volg de berichten hierover op deze website!
Veel kijkplezier!
